بررسی تاثیر باروسازی ابرها بر روی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از سنجش از دور ( مطالعه موردی: استان فارس )

کمبود آب در ایران همانند بسیاری از نقاط جهان عامل اصلی محدود کننده توسعه فعالیت های اقتصادی و کشاورزی است. خشکسالی و تغییرات اقلیمی از مسائلی است که در دهه های اخیر آسیب های زیادی را به پوشش های طبیعی و کشاورزی مناطق مرکزی ایران وارد کرده است. بارورسازی ابر براساس نظر سازمان هواشناسی جهانی (wmo) یکی از راه های کاهش اثرات تغییرات اقلیمی است. پس از عملیات بارور سازی ابرها، اطلاعات مربوط به نقاط شلیک مواد بارور کننده به وسیله هواپیما جمع آوری و مکان این نقاط شلیک و محدوده تحت تاثیر آن ها (که با توجه به سرعت باد و زمان تاثیر 2 ساعت است)، به عنوان محدوده هدف در استان فارس در نظر گرفته شد. جهت ارزیابی طرح بارورسازی ابرها از روش رگرسیون تاریخی استفاده شد. منطقه کنترل جهت ارزیابی تاثیر بارور سازی ابر بر روی تغییرات بارش، با توجه به ویژگی های اقلیمی و توپوگرافی منطقه هدف مشخص گردید. پس از نرمال سازی داده های بارش در دو منطقه هدف و کنترل، به بررسی میزان همبستگی بین حجم بارش در دو منطقه مذکور پرداخته شد. سپس رابطه بارش قابل انتظار مشخص و حد اطمینان آن به وسیله روش های آماری تعیین شد. در ادامه با مقایسه بین بارش قابل انتظار و بارش واقعی، درصد تغییرات بارش تحت تاثیر باروری ابرهای استان فارس مشخص گردید. در مرحله بعد، برای بررسی تاثیر بارور سازی ابر بر روی تغییرات پوشش گیاهی از تصاویر سنجنده مودیس استفاده شد. بعد از موزاییک کردن و انجام تصحیحات هندسی برروی تصاویر مذکور، شاخص های گیاهی ndvi ، savi، rvi با استفاده از باندهای 1 و 2 (باندهای قرمز و مادون قرمز نزدیک) سنجنده مودیس محاسبه گردید.. سپس میزان شاخص های پوشش گیاهی مذکور برای هر ماه از سال از روش نقطه ای در محل هریک از ایستگاه های موجود در منطقه هدف استخراج گردید. در این راستا، در چهار منطقه هدف، 12 ایستگاه شاخص از 20 ایستگاه موجود در منطقه هدف که معرف منطقه بودند، به صورت تصادفی انتخاب و میزان شاخص های ndvi و rvi و savi به صورت نقطه ای در محل هر ایستگاه برای هر یک از ماه ها به دست آمد. پس از به دست آوردن بارش تجمعی از اکتبر تا ژوئن مربوط به سال های 2011 – 2001 برای هر ایستگاه در منطقه هدف، به بررسی همبستگی بین حجم بارش تجمعی هر ایستگاه در منطقه هدف و هر یک از شاخص های پوشش گیاهی مذکور مربوط به هرایستگاه در منطقه هدف در سال های 2011 - 2001 پرداخته شد. از بین شاخص های مذکور، ndvi به عنوان مناسب ترین شاخص که بیشترین همبستگی را با بارش دارد مشخص شد. با توجه به میزان 15درصدی افزایش بارش در اثر بارورسازی ابرها دردوره چهارماهه سال آبی2010-2009، میزان در صد افزایش پوشش گیاهی در هر ایستگاه در دوره چهار ماهه بارورسازی ابر به دست آمد.